-
1 nocere
вредить: a) причинять вред = damnum dare (1. 1 pr. § 6. 1. 5 § 6. 12 D. 9, 3. 1. 52 § 16 D. 17, 2. 1. 42 D. 21, 1. 1. 1 § 1. 2. 6. 12. 14 seq. 1. 2 § 10. 1. 16 D. 39, 3);si aqua pluvia nocet (L. XII. tab. VII. 8), si noxiamve noxit (eod. tab. XII. 3); = noxiam committere (1. 1 pr. § 10. 12 D. 9, 1. 1. 18 D. 47, 2); тк. noxiam s. noxam nocere (1. 2 § 1. 1. 4 pr. D. 9, 4. 1. 65 § 1 D. 30. 1. 63 pr. D. 35, 2);
b) вооб. препятствовать, противиться = obstare, obesse (1. 2 § 11 D. 38, 17. 1. 2 § 1. 7 D. 49, 14); прот. prodesse (1. 10 § 2. 1. 17 § 6. 1. 21 § 5 D. 2, 14);
noc. lumini (1. 15 D. 8, 2. 1. 10 § 1. 1. 27 D. 38, 27);
exceptio (non) nocet (1. 16. 21 § 5 D. 2, 14. 1. 18 D. 8, 1. 1. 7 § 1 D. 16, 2. 1. 55 pr. D. 36, 1. 1. 1 § 11 D. 43, 19. 1. 17 D. 44, 1. 1. 2 § 3. 4. D. 44, 4. 1. 2 § 1 D. 49, 14. 1. 22 D. 26, 7. 1. 28 pr. D. 12, 2. 1. 27 § 4 D. 2, 14. 1. 12 D. 39, 3. 1. 3 § 2 D. 43, 19);
expressa nocent (см. exprimere s. 5).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > nocere
-
2 noceo
nŏcĕo, ēre, cŭi, cĭtum - intr. avec dat. - - arch. inf. prés. pass. nocerier, Plaut. Curc. 2, 3, 73; gén. plur. nocentūm, Ov. P. 1, 8, 19; perf. subj. noxit = nocuerit Lucil. d. Paul. ex Fest. s. v. Fama, p. 360 Müll.; Front. Caes. 3, 13. [st1]1 [-] nuire, faire du mal, causer du tort. - nocere alicui: faire du tort à qqn. - formule du fétial - noxam nocere, Liv. 9, 10, 9: commettre une faute. - passif - quod si nocueris, noceberis ab alio, Inscr.: si tu fais du mal, un autre t'en fera. - larix ab suco vehementi amaritate ab carie aut tinea non nocetur, Vitr.: le larix n'a rien à craindre de la vermoulure et des teignes, grâce à la violente amertume de ses sucs. - passif impers. - ut in agris vastandis hostibus noceretur, Caes. BG. 5, 19: pour qu'on nuisît aux ennemis en dévastant les campagnes. - ipsi nihil nocitum iri, Caes. BG. 5, 36, 2: [il répondit] qu'à lui en personne il ne serait fait aucun mal. - ne quid eis noceatur, Caes.: pour ne leur nuire en rien (quid: relativement à qqch). - mihi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 37: ces gens-là ne peuvent me nuire en rien. - rostro noceri non posse cognoverant, Caes. BG. 3, 14, 4: ils avaient reconnu que l'éperon ne pouvait faire de mal. [st1]2 [-] être nuisible, être funeste, être malfaisant. - Hor. Ep. 1, 8, 11; Sen. Ir. 1, 5, 2. - avec dat. frugibus nocere, Virg. B. 10, 76: être nuisible aux moissons. [st1]3 - tr. - latin décad. - nuire, léser. - nocere aliquem: léser qqn. - Vulg. Luc. 4, 35, etc.* * *nŏcĕo, ēre, cŭi, cĭtum - intr. avec dat. - - arch. inf. prés. pass. nocerier, Plaut. Curc. 2, 3, 73; gén. plur. nocentūm, Ov. P. 1, 8, 19; perf. subj. noxit = nocuerit Lucil. d. Paul. ex Fest. s. v. Fama, p. 360 Müll.; Front. Caes. 3, 13. [st1]1 [-] nuire, faire du mal, causer du tort. - nocere alicui: faire du tort à qqn. - formule du fétial - noxam nocere, Liv. 9, 10, 9: commettre une faute. - passif - quod si nocueris, noceberis ab alio, Inscr.: si tu fais du mal, un autre t'en fera. - larix ab suco vehementi amaritate ab carie aut tinea non nocetur, Vitr.: le larix n'a rien à craindre de la vermoulure et des teignes, grâce à la violente amertume de ses sucs. - passif impers. - ut in agris vastandis hostibus noceretur, Caes. BG. 5, 19: pour qu'on nuisît aux ennemis en dévastant les campagnes. - ipsi nihil nocitum iri, Caes. BG. 5, 36, 2: [il répondit] qu'à lui en personne il ne serait fait aucun mal. - ne quid eis noceatur, Caes.: pour ne leur nuire en rien (quid: relativement à qqch). - mihi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 37: ces gens-là ne peuvent me nuire en rien. - rostro noceri non posse cognoverant, Caes. BG. 3, 14, 4: ils avaient reconnu que l'éperon ne pouvait faire de mal. [st1]2 [-] être nuisible, être funeste, être malfaisant. - Hor. Ep. 1, 8, 11; Sen. Ir. 1, 5, 2. - avec dat. frugibus nocere, Virg. B. 10, 76: être nuisible aux moissons. [st1]3 - tr. - latin décad. - nuire, léser. - nocere aliquem: léser qqn. - Vulg. Luc. 4, 35, etc.* * *Noceo, noces, nocui, nocitum, pen. corr. nocere. Cic. Nuire, Porter dommage.\Nocere noxam. Liu. Faire dommage à aucun, subject à reparation, Quand un serf, ou un citoyen avoyent faict dommage à aucun, subject à reparation, et pour raison duquel le maistre du serf, ou le peuple du corps duquel estoit ce citoyen, povoyent estre poursuyvis. -
3 noxa
noxa, ae, f. (noceo), I) der Schaden, noxae esse, zum Schaden gereichen, schaden, Sall.: reo esse noxae (Ggstz. reo esse absolutioni), Tac.: sine noxa, ohne Schaden, ohne Unglück, Suet.: sine ullius noxa, Liv. fr.: sine ullius urbis noxa, Liv.: noxam capere, concipere, contrahere, Schaden nehmen, Colum. u.a. – II) meton.: A) das Schadende, und zwar: 1) die Schaden bringende schuldbare Handlung, die Schuld, das Vergehen, Verbrechen, noxae reus, Liv.: in noxa esse, Ter. u. Liv.: qui in furto aut in latrocinio aut aliquā noxiā sint comprehensi, Caes.: noxam committere, ICt., sich mit Schuld behaften, Verbrechen begehen: noxam nocere, Schaden tun, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: avertere noxam ab alqo ad auctorem delicti, Liv.: sine noxam, cuius arguimur, nos purgare, Liv. – 2) konkret, der schadende Gegenstand, das Beweisstück, das Korpusdelikti, noxae deditio, noxam dedere, ICt. – B) die Strafe, dedi noxae, zur Strafe usw., Liv.: eximere noxae, Liv.: noxam merere, Liv.: noxā liberari, Liv.: noxā pecuniāque exsolvi, Liv.: luere pecuniā noxam, Liv.
-
4 noxa
noxa, ae, f. (noceo), I) der Schaden, noxae esse, zum Schaden gereichen, schaden, Sall.: reo esse noxae (Ggstz. reo esse absolutioni), Tac.: sine noxa, ohne Schaden, ohne Unglück, Suet.: sine ullius noxa, Liv. fr.: sine ullius urbis noxa, Liv.: noxam capere, concipere, contrahere, Schaden nehmen, Colum. u.a. – II) meton.: A) das Schadende, und zwar: 1) die Schaden bringende schuldbare Handlung, die Schuld, das Vergehen, Verbrechen, noxae reus, Liv.: in noxa esse, Ter. u. Liv.: qui in furto aut in latrocinio aut aliquā noxiā sint comprehensi, Caes.: noxam committere, ICt., sich mit Schuld behaften, Verbrechen begehen: noxam nocere, Schaden tun, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: avertere noxam ab alqo ad auctorem delicti, Liv.: sine noxam, cuius arguimur, nos purgare, Liv. – 2) konkret, der schadende Gegenstand, das Beweisstück, das Korpusdelikti, noxae deditio, noxam dedere, ICt. – B) die Strafe, dedi noxae, zur Strafe usw., Liv.: eximere noxae, Liv.: noxam merere, Liv.: noxā liberari, Liv.: noxā pecuniāque exsolvi, Liv.: luere pecuniā noxam, Liv. -
5 noxa
1) вред, вина, a) вообще, напр. poena est noxae vindicta (1. 131 pr. D. 50, 16);fato, non noxae imputari (1. 1 C. 9, 16);
b) особ. ущерб, причиненный проступком домочадца, вред, причиненный рабом, за который отвечал его господин, также вред и убыток, причиненный животным, за который отвечал собственник (1. 1 pr. D. 9, 1. § 1 eod. 1. 17 § 18 D. 21, 1. 1. 238 § 3 D. 50, 16. 1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 14 eod. 1. 20 eod.);
2) сам вред, причиненный рабом или животным, напр. noxiam s. noxam nocere (см. s. a);noxa caput sequitur (actio noxalis есть actio in rem scripta) (см. caput s. 2. b.).
3) вознаграждение за вред и убыток, noxae s. ad noxam dedere (L. XII. tab. VIII. 5. XII. 3);noxiam sarcire (1. 1 § 11 D. 9, 1).
noxae deditio (см.);
noxae accipere (1. 17 § 2 D. 7, 1);
4) вещь, которая причинила вред, corpus, quod nocuit, i. e. servus (§ 1 I. 4, 8).ad noxam teneri (1. 11 § 6 D. 43, 24. 1. 17 § 17 D. 21, 1. cf. 1. 11 § 8 D. 19, 1. 1. 2 D. 19, 4. 1. 11 § 1 1. 30 D. 21, 2. 1. 45 § 1 D. 30. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. 3 pr. D. 47, 6. 1. 174. 200 D. 50, 16); (cp. Gai. I. 13. 140. IV. 75. 79).
-
6 noxia
1) вред, вина, a) вообще, напр. poena est noxae vindicta (1. 131 pr. D. 50, 16);fato, non noxae imputari (1. 1 C. 9, 16);
b) особ. ущерб, причиненный проступком домочадца, вред, причиненный рабом, за который отвечал его господин, также вред и убыток, причиненный животным, за который отвечал собственник (1. 1 pr. D. 9, 1. § 1 eod. 1. 17 § 18 D. 21, 1. 1. 238 § 3 D. 50, 16. 1. 2 § 1 D. 9, 4. 1. 14 eod. 1. 20 eod.);
2) сам вред, причиненный рабом или животным, напр. noxiam s. noxam nocere (см. s. a);noxa caput sequitur (actio noxalis есть actio in rem scripta) (см. caput s. 2. b.).
3) вознаграждение за вред и убыток, noxae s. ad noxam dedere (L. XII. tab. VIII. 5. XII. 3);noxiam sarcire (1. 1 § 11 D. 9, 1).
noxae deditio (см.);
noxae accipere (1. 17 § 2 D. 7, 1);
4) вещь, которая причинила вред, corpus, quod nocuit, i. e. servus (§ 1 I. 4, 8).ad noxam teneri (1. 11 § 6 D. 43, 24. 1. 17 § 17 D. 21, 1. cf. 1. 11 § 8 D. 19, 1. 1. 2 D. 19, 4. 1. 11 § 1 1. 30 D. 21, 2. 1. 45 § 1 D. 30. 1. 72 § 5 D. 46, 3. 1. 3 pr. D. 47, 6. 1. 174. 200 D. 50, 16); (cp. Gai. I. 13. 140. IV. 75. 79).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > noxia
-
7 noxa
ae f. [ noceo ]1) вред, ущербnoxae (dat.) esse alicui Sl быть — во вред кому-л.2) вина, проступок, преступлениеin noxā esse Ter, L (comprehendi Cs) — быть виноватым3) наказание, караmerēre noxam L — заслужить наказание, т. е. совершить преступление -
8 noceo
noceo, cuī, citum, ēre (verwandt mit neco), I) intr. schaden, Schaden (Abbruch) tun, ein Leid zufügen, Unheil anrichten od. stiften, v. Lebl. auch schädlich-, nachteilig-, hinderlich sein (Ggstz. prodesse), a) v. leb. Wesen: α) absol., prodesse enim eos (daemonas) putant, cum nocere desinunt, qui nihil aliud possunt quam nocere, Lact. 2, 15, 1: tempus nocendi (Unheil zu stiften), Verg. Aen. 7, 511: nocendi acerbitate conflagrans, bis zur Leidenschaft schadenfroh, Amm. 26, 10, 2: nocendi artes, Künste des Unheils, Verg. Aen. 7, 338: ne sit vis magna nocendi, Ov. met. 5, 457: nocendo prosum, Ov. met. 2, 519: providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermitteretur (dem Feinde weniger Abbruch zu tun), quam cum aliquo militum detrimento noceretur, Caes. b. G. 6, 34, 7. – mit Abl. (durch), feminas omnes ubique visu nocere, quae duplices pupillas habeant, Cic. fr. b. Plin. 7, 18: interdum persona ut exemplo nocet, ita invidiam auget aut levat, Vell. 2, 31, 4. – β) m. Dat.: nemini, Plaut. mil. 1414 (vgl. 1411 iura te non nociturum esse homini de hac re nemini). Caes. b. c. 1, 85, 12: ut non liceat sui commodi causā nocere alteri, Cic. de off. 3, 23: is, qui eorum cuiquam nocuerit, Liv. 3, 55, 8. – m. allg. Acc., nihil iis, Caes. b. c. 3, 28, 4: ne quid sibi ac rei publicae nocere posset, Caes. b. G. 5, 7, 2: quantum illi nocuere greges durique venenum dentis, Verg. georg. 2, 378. – b) v. Lebl., absol., ne boa noxit, Lucil. 1195: ne fluctus, ne vadus, ne piscis aliquā noxit, Trag. vet. fr. bei Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N.: quae nocuere sequar, fugiam quae profore credam, Hor. ep. 1, 8, 11: hic (homo) prodesse vult, illa (ira) nocere, Sen. de ira 1, 5, 2: et desinunt prodesse, cum opus est, quae cotidie in usu fuere, aeque quam nocere, Plin. 27, 144: prohibet nocere venenum quod tibi datur, Sall. hist. fr. inc. 30 (fr. 5, 3 Kr.): qui (venti) si umidi sunt nocent, Vitr. 1, 6, 1: sicut in corporibus aegris nihil quod nociturum est medici relinquunt, Curt. 6, 3 (8), 11: ferox impatiensque natura irritamenta nociturae libertatis evitet, Sen. de tranqu. anim. 6, 3. – mit Dat. od. (einmal) m. adversus u. Akk., nocent et frugibus umbrae, Verg. ecl. 10, 76: maior sum quam cui possit fortuna nocere, Ov. met. 6, 195: haec nocuere mihi, Ov. met. 9, 613: ei materiae nec caries nec tempestas nec vetustas potest nocere, Vitr. 1, 5, 3: si modo sic faciat, ut lumini noceat (hinderlich sei), Ulp. dig. 10, 2, 15: ne conspectae opes vitae nocerent, sein L. gefährdeten, Iustin. 32, 4, 5. – m. Abl. (mit, durch), neque enim his (navibus) nostrae (naves) rostro nocere poterant, Caes. b. G. 3, 13, 8. – m. Abl. u. Dat., nec alio loco (durch den Aufenthalt an einem anderen Orte) disciplinae militari magis nocuit, Curt. 5, 1 (6), 36. – m. adversus u. Akk., quod adversus eum non nocuit, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2 (s. unten no. II die ganze Stelle). – m. allg. Acc., quam metui, ne quid Libyae tibi regna nocerent! Verg. Aen. 6, 694: diurnae nocturnaeque vicissitudines nulli naturae umquam mutatae quicquam nocuerunt, Cic. de inv. 1, 59 Friedr.: si uredo aut grando quippiam nocuit, Cic, de nat. deor. 3, 86: de quo nihil nocuerit si aliquid cum Balbo eris locutus, und es wird nichts schaden, wenn du darüber ein paar Worte mit Balbus sprichst, Cic. ad Att. 12, 47, 1: cui plus suspicio concupitae dominationis nocuit, quam tres magnifici consulatus ac duo speciosissimi triumphi profuerunt, Val. Max. 6, 3, 1. p. 287, 2 H. – sed corpus tetigisse nocet, Tibull. 1, 8, 25: quid temptare nocebit? was kann ein Versuch noch schaden? Ov. met. 1, 397: nocet esse deum, zu meinem Nachteil bin ich ein Gott, Ov. met. 1, 662: nocet esse sororem, es ist mir hinderlich, daß ich Schw. bin, Ov. met. 9, 478. – Passiv unpers., neque diem decet remorari neque nocti nocerier, Plaut. Curc. 352 G.: ut ne cui noceatur, Cic. de off. 1, 31: nocere ei quem odit, non noceri vult, daß ihm (von anderen) geschadet werde, Sen. de ira 3, 5, 5: noceri enim ei, cui hāc lege non liceat, Liv. 3, 55, 9: noceri eis (ciconiis) omnibus locis nefas ducunt (hält man aller Orten für Frevel), Solin. 40, 27. – m. ab u. Abl., nec ea (materies) patitur ab eo (igni) sibi cito noceri, Vitr. 2, 9, 14. – m. bl. Abl., (mit, durch), rostro noceri non posse cognoverant, Caes. b. G. 3, 14, 4: quibus haut multo secus quam ferro noceri poterat, Sall. hist. fr. 3, 67, 1 (3, 77, 1): quatenus exemplo non nocebatur, Vell. 2, 114, 3. – m. in u. Abl. Gerund., ut tantum in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus noceretur, im Sengen und Brennen, Caes. b. G. 5, 19, 3. – m. allg. Acc., ne quid eis noceatur, Caes. b. c. 1, 86, 3: quamquam mihi quidem ipsi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 27: ipsi nihil nocitum iri, werde kein Leid geschehen, Caes. b. G. 5, 36, 2: si vivet nocitumque ei esse dicatur, Edict. praet. b. Ulp. dig. 9, 3, 1.
II) tr. (vgl. Prisc. 18, 236): 1) schädigen, beschädigen, quem nocuit serpens, Ser. Samm. 834 codd. optt. (Vulg. cum): rogo te, viator, ni nocias (= ne noceas) meos, Corp. inscr. Lat. 10, 4053: nec ullus atrox (eum) insequentem dente aper albicanti ausus fuit nocere, Carm. epigr. 1522: iudica (richte), domine, nocentes me, Vulg. psalm. 34, 1: si quid voluerit eos nocere, Itala (Fuld.) apoc. 11, 5 (vgl. Rönsch Itala 441 mehr dergl.): v. lebl. Subjj., ut quod tibi prodest adversarium noceat, Veget. mil. 3, 26 in.: boves morbus ne noceat, Gargil. cura boum § 2. – im Passiv, aequum non est nos noceri hoc, quod adversus eum non nocuit, in cuius locum successimus, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2: eapropter capitale, si pars altera noceatur, Solin. 1, 62 (doch nach Mommsen unecht): itaque cum non solum non noceretur (ihm kein Leid zugefügt wurde), verum etiam quarundam (suum) uberibus aleretur, ad ultimum in oceanum abici iussit, Iustin. 44, 4, 6. – m. ab u. Abl., larix ab suci vehementi amaritudine (wegen der heftigen Bitterkeit seines Saftes) ab carie aut tinea non nocetur, Vitr. 2, 9, 14: neque a tempestatibus neque ab ignis vehementia nocentur, Vitr. 2, 7, 2. – 2) prägn., schädigend begehen od. zufügen, m. homogen, od. allg. Acc., noxam, eine Schuld auf sich laden, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: noxiam, Iulian. bei Gaius dig. 9, 4, 2. § 1: non sancto Cypriano aliquid nocitum, Augustin, serm. 309, 2. – / Parag. Infin. nocerier, Plaut. Curc. 352. – Archaist. noxit = nocuerit, Tragic. vet. fr. b. Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N. Lucil. 1195 (s. oben no. I die Stellen vollst.) – Nbf. nocio, s. oben no. II, 1 aus Corp. inscr. Lat. 10, 4053.
-
9 noceo
noceo, cuī, citum, ēre (verwandt mit neco), I) intr. schaden, Schaden (Abbruch) tun, ein Leid zufügen, Unheil anrichten od. stiften, v. Lebl. auch schädlich-, nachteilig-, hinderlich sein (Ggstz. prodesse), a) v. leb. Wesen: α) absol., prodesse enim eos (daemonas) putant, cum nocere desinunt, qui nihil aliud possunt quam nocere, Lact. 2, 15, 1: tempus nocendi (Unheil zu stiften), Verg. Aen. 7, 511: nocendi acerbitate conflagrans, bis zur Leidenschaft schadenfroh, Amm. 26, 10, 2: nocendi artes, Künste des Unheils, Verg. Aen. 7, 338: ne sit vis magna nocendi, Ov. met. 5, 457: nocendo prosum, Ov. met. 2, 519: providebatur, ut potius in nocendo aliquid praetermitteretur (dem Feinde weniger Abbruch zu tun), quam cum aliquo militum detrimento noceretur, Caes. b. G. 6, 34, 7. – mit Abl. (durch), feminas omnes ubique visu nocere, quae duplices pupillas habeant, Cic. fr. b. Plin. 7, 18: interdum persona ut exemplo nocet, ita invidiam auget aut levat, Vell. 2, 31, 4. – β) m. Dat.: nemini, Plaut. mil. 1414 (vgl. 1411 iura te non nociturum esse homini de hac re nemini). Caes. b. c. 1, 85, 12: ut non liceat sui commodi causā nocere alteri, Cic. de off. 3, 23: is, qui eorum cuiquam nocuerit, Liv. 3, 55, 8. – m. allg. Acc., nihil iis, Caes. b. c. 3, 28, 4: ne quid sibi ac rei publicae nocere posset, Caes. b. G. 5, 7, 2: quantum illi nocuere greges duri-————que venenum dentis, Verg. georg. 2, 378. – b) v. Lebl., absol., ne boa noxit, Lucil. 1195: ne fluctus, ne vadus, ne piscis aliquā noxit, Trag. vet. fr. bei Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N.: quae nocuere sequar, fugiam quae profore credam, Hor. ep. 1, 8, 11: hic (homo) prodesse vult, illa (ira) nocere, Sen. de ira 1, 5, 2: et desinunt prodesse, cum opus est, quae cotidie in usu fuere, aeque quam nocere, Plin. 27, 144: prohibet nocere venenum quod tibi datur, Sall. hist. fr. inc. 30 (fr. 5, 3 Kr.): qui (venti) si umidi sunt nocent, Vitr. 1, 6, 1: sicut in corporibus aegris nihil quod nociturum est medici relinquunt, Curt. 6, 3 (8), 11: ferox impatiensque natura irritamenta nociturae libertatis evitet, Sen. de tranqu. anim. 6, 3. – mit Dat. od. (einmal) m. adversus u. Akk., nocent et frugibus umbrae, Verg. ecl. 10, 76: maior sum quam cui possit fortuna nocere, Ov. met. 6, 195: haec nocuere mihi, Ov. met. 9, 613: ei materiae nec caries nec tempestas nec vetustas potest nocere, Vitr. 1, 5, 3: si modo sic faciat, ut lumini noceat (hinderlich sei), Ulp. dig. 10, 2, 15: ne conspectae opes vitae nocerent, sein L. gefährdeten, Iustin. 32, 4, 5. – m. Abl. (mit, durch), neque enim his (navibus) nostrae (naves) rostro nocere poterant, Caes. b. G. 3, 13, 8. – m. Abl. u. Dat., nec alio loco (durch den Aufenthalt an einem anderen Orte) disciplinae militari magis nocuit, Curt. 5, 1 (6), 36. – m. adversus u. Akk., quod adversus eum non nocuit, Ulp.————dig. 43, 19, 3. § 2 (s. unten no. II die ganze Stelle). – m. allg. Acc., quam metui, ne quid Libyae tibi regna nocerent! Verg. Aen. 6, 694: diurnae nocturnaeque vicissitudines nulli naturae umquam mutatae quicquam nocuerunt, Cic. de inv. 1, 59 Friedr.: si uredo aut grando quippiam nocuit, Cic, de nat. deor. 3, 86: de quo nihil nocuerit si aliquid cum Balbo eris locutus, und es wird nichts schaden, wenn du darüber ein paar Worte mit Balbus sprichst, Cic. ad Att. 12, 47, 1: cui plus suspicio concupitae dominationis nocuit, quam tres magnifici consulatus ac duo speciosissimi triumphi profuerunt, Val. Max. 6, 3, 1. p. 287, 2 H. – sed corpus tetigisse nocet, Tibull. 1, 8, 25: quid temptare nocebit? was kann ein Versuch noch schaden? Ov. met. 1, 397: nocet esse deum, zu meinem Nachteil bin ich ein Gott, Ov. met. 1, 662: nocet esse sororem, es ist mir hinderlich, daß ich Schw. bin, Ov. met. 9, 478. – Passiv unpers., neque diem decet remorari neque nocti nocerier, Plaut. Curc. 352 G.: ut ne cui noceatur, Cic. de off. 1, 31: nocere ei quem odit, non noceri vult, daß ihm (von anderen) geschadet werde, Sen. de ira 3, 5, 5: noceri enim ei, cui hāc lege non liceat, Liv. 3, 55, 9: noceri eis (ciconiis) omnibus locis nefas ducunt (hält man aller Orten für Frevel), Solin. 40, 27. – m. ab u. Abl., nec ea (materies) patitur ab eo (igni) sibi cito noceri, Vitr. 2, 9, 14. – m. bl. Abl., (mit, durch), rostro noceri non————posse cognoverant, Caes. b. G. 3, 14, 4: quibus haut multo secus quam ferro noceri poterat, Sall. hist. fr. 3, 67, 1 (3, 77, 1): quatenus exemplo non nocebatur, Vell. 2, 114, 3. – m. in u. Abl. Gerund., ut tantum in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus noceretur, im Sengen und Brennen, Caes. b. G. 5, 19, 3. – m. allg. Acc., ne quid eis noceatur, Caes. b. c. 1, 86, 3: quamquam mihi quidem ipsi nihil ab istis noceri potest, Cic. Cat. 3, 27: ipsi nihil nocitum iri, werde kein Leid geschehen, Caes. b. G. 5, 36, 2: si vivet nocitumque ei esse dicatur, Edict. praet. b. Ulp. dig. 9, 3, 1.II) tr. (vgl. Prisc. 18, 236): 1) schädigen, beschädigen, quem nocuit serpens, Ser. Samm. 834 codd. optt. (Vulg. cum): rogo te, viator, ni nocias (= ne noceas) meos, Corp. inscr. Lat. 10, 4053: nec ullus atrox (eum) insequentem dente aper albicanti ausus fuit nocere, Carm. epigr. 1522: iudica (richte), domine, nocentes me, Vulg. psalm. 34, 1: si quid voluerit eos nocere, Itala (Fuld.) apoc. 11, 5 (vgl. Rönsch Itala 441 mehr dergl.): v. lebl. Subjj., ut quod tibi prodest adversarium noceat, Veget. mil. 3, 26 in.: boves morbus ne noceat, Gargil. cura boum § 2. – im Passiv, aequum non est nos noceri hoc, quod adversus eum non nocuit, in cuius locum successimus, Ulp. dig. 43, 19, 3. § 2: eapropter capitale, si pars altera noceatur, Solin. 1, 62 (doch nach Mommsen unecht):————itaque cum non solum non noceretur (ihm kein Leid zugefügt wurde), verum etiam quarundam (suum) uberibus aleretur, ad ultimum in oceanum abici iussit, Iustin. 44, 4, 6. – m. ab u. Abl., larix ab suci vehementi amaritudine (wegen der heftigen Bitterkeit seines Saftes) ab carie aut tinea non nocetur, Vitr. 2, 9, 14: neque a tempestatibus neque ab ignis vehementia nocentur, Vitr. 2, 7, 2. – 2) prägn., schädigend begehen od. zufügen, m. homogen, od. allg. Acc., noxam, eine Schuld auf sich laden, Formul. vet. b. Liv. 9, 10, 9: noxiam, Iulian. bei Gaius dig. 9, 4, 2. § 1: non sancto Cypriano aliquid nocitum, Augustin, serm. 309, 2. – ⇒ Parag. Infin. nocerier, Plaut. Curc. 352. – Archaist. noxit = nocuerit, Tragic. vet. fr. b. Fronto ad M. Caes. 3, 13. p. 51, 15 N. Lucil. 1195 (s. oben no. I die Stellen vollst.) – Nbf. nocio, s. oben no. II, 1 aus Corp. inscr. Lat. 10, 4053. -
10 noceō
noceō cuī, citūrus, ēre [1 NEC-], to do harm, inflict injury, hurt: declinare ea, quae nocitura videantur: nihil nocet, does no harm: si grando cuipiam nocuit: nihil iis nocituros hostes, Cs.: quid nocere possunt, quibus, etc., what harm can they do?: ob eam rem noxam nocuerunt, have been guilty of a crime, L. (old form.): quid nocet haec? Iu.: ut... cum militum detrimento noceretur, Cs.: ne quid ei per filium noceretur: mihi nihil ab istis noceri potest: ipsi nihil nocitum iri, no harm will befall, Cs.: verum nocet esse sororem, i. e. it is an obstacle, O.: Turba nocet iactis (telis), hinders, O.* * *nocere, nocui, nocitus Vharm, hurt; injure (with DAT) -
11 noceo
nŏcĕo, cŭi, cĭtum, 2 ( inf. pres. pass. nocerier, Plaut. Curc. 2, 3, 73; gen. plur. nocentūm, Ov. P. 1, 8, 19; perf. subj. noxit: ne boa noxit, Lucil. ap. Paul. ex Fest. s. v. Fama, p. 360 Müll.; Fronto ad M. Caesarem, 3, 13 Mai.), v. n. (and a.; v. infra e) [Sanscr. root nac, disappear; Gr. nekus; cf.: neco, nex, noxa, pernic-ies], to do harm, inflict injury, do hurt to (cf.: obsum, obficio, laedo).—Constr.(α).Absol. or with dat.:(β).declinare ea, quae nocitura videantur,
Cic. Off. 1, 4, 11:arma alia ad tegendum, alia ad nocendum,
id. Caecin. 21, 60:nihil nocet,
it does no harm, id. Att. 12, 47, 1:nocere alteri,
id. Off. 3, 5, 23:jurejurando accepto, nihil iis nocituros hostes,
Caes. B. C. 3, 28:jura te nociturum non esse homini de hac re nemini,
Plaut. Mil. 5, 18.—With a homogeneous or a general (pronominal) object: OB EAM REM NOXAM NOCVERVNT, have been guilty of a crime, from an old fetial formula, Liv. 9, 10, 9:(γ).si uredo aut grando quippiam nocuit,
Cic. N. D. 3, 35, 86:quid nocet haec?
Juv. 14, 153.—In pass. (very rare), to be harmed, injured:(δ).larix ab carie aut a tineā non nocetur,
Vitr. 2, 9 med.:noceri eas (ciconias) omnibus quidem locis nefas ducunt, sed, etc.,
Sol. 40 fin. —Impers. pass. (class.), an injury is done or inflicted:(ε).ut ne cui noceatur,
Cic. Off. 1, 10, 31:mihi nihil ab istis noceri potest,
id. Cat. 3, 12, 37: ut in agris vastandis [p. 1212] hostibus noceretur, Caes. B. G. 5, 19:ipsi nihil nocitum iri,
id. ib. 5, 36:neque diem decet me morari, neque nocti nocerier,
that injury be done to the night, Plaut. Curc. 2, 3, 73.—Act. (late Lat.):II.nihil illum nocuit,
Vulg. Luc. 4, 35; id. Act. 7, 26; 18, 10.—Hence, nŏcens, entis, P. a., that commits a wicked action, bad, wicked, culpable, criminal (cf.:sons, reus): nocens et nefarius,
Cic. Off. 2, 14, 51:homines nocentissimi,
id. Div. in Caecil. 3, 9:nocentissima victoria,
id. Verr. 1, 14, 41:nocentissimi mores,
Quint. 2, 15, 32: meritā caede nocentūm ( poet. for nocentium; cf. Auct. Her. 4, 35, 45), Ov. P. 1, 8, 19.—In gen., hurtful, harmful, pernicious, baneful, injurious:a pestiferis et nocentibus refugere,
Cic. N. D. 2, 47, 120:boletus,
Juv. 6, 620.— Comp.:edit cicutis allium nocentius,
Hor. Epod. 3, 3.—Hence, adv.: nŏcenter, hurtfully, injuriously (not ante-Aug.):nocenter armata,
Col. 8, 2, 10:abscessus nocenter adulescit,
Cels. 5, 28, 11; Tert. Apol. 14.
См. также в других словарях:
MoviePark — Movie Park Germany Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 Besucher … Deutsch Wikipedia
MoviePark Germany — Movie Park Germany Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 Besucher … Deutsch Wikipedia
Movie Park — Germany Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 Besucher … Deutsch Wikipedia
Movie Park Germany — Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 … Deutsch Wikipedia
Movieworld — Movie Park Germany Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 Besucher … Deutsch Wikipedia
Wbmw — Movie Park Germany Haupteingang Ort Bottrop Kirchhellen Eröffnung Juni 1996 Besucher … Deutsch Wikipedia
dommage — Dommage, Picardis damage, quasi Damnum agere, vel damni actio, Dispendium, Incommodum, Noxa, Damnum, Detrimentum, Captio, Fraus. Dommage qui n est pas encore fait, mais on craind qu il advienne, Dommage imminent, Damnum infectum, Caius. Un… … Thresor de la langue françoyse
OPHIONEUS — Latin. Serpentinus, Daemonum rebellium Dux, apud Pherecydem Syrum; ubi strictura aliqua primaevae veritatis, de lapsu Diaboli, de quo Gentiles aliquid inaudiisse, ex Homero quoque apparet. Unde Iustinus Martyr Orat. ad Gent. p. 71. Constmiliter… … Hofmann J. Lexicon universale